Η οδηγία (ΕΕ) 2015/1535 δημιουργεί μια διαδικασία που επιβάλλει υποχρέωση στα κράτη μέλη να γνωστοποιούν στην Επιτροπή όλα τα σχέδια τεχνικών κανονισμών που αφορούν προϊόντα και τις υπηρεσίες της κοινωνίας των πληροφοριών πριν από την έγκρισή τους στην εθνική νομοθεσία. Αντικαθιστά την οδηγία 98/34/ΕΚ χωρίς ουσιώδεις αλλαγές (κωδικοποίηση).
Η οδηγία (ΕΕ) 2015/1535 ισχύει για κάθε προϊόν βιομηχανικής κατασκευής, αγροτικό και αλιευτικό προϊόν
Η οδηγία (ΕΕ) 2015/1535 ισχύει μόνο για τις υπηρεσίες της κοινωνίας των πληροφοριών
Μια υπηρεσία της κοινωνίας των πληροφοριών είναι μια υπηρεσία που συνήθως παρέχεται έναντι αμοιβής, με ηλεκτρονικά μέσα εξ αποστάσεως και κατόπιν συγκεκριμένης παραγγελίας ενός αποδέκτη υπηρεσιών. [Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στο άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο β) της οδηγίας (ΕΕ) 2015/1535].
Ο ορισμός του «τεχνικού κανόνα» παρέχεται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2015/1535. Καλύπτει αφενός τεχνικές προδιαγραφές, άλλες απαιτήσεις ή κανόνες σχετικά με τις υπηρεσίες της κοινωνίας των πληροφοριών που θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, των οποίων η τήρηση είναι υποχρεωτική de jure ή de facto, για την εμπορία ή τη χρήση ενός προϊόντος, την παροχή υπηρεσιών ή την εγκατάσταση ενός φορέα παροχής υπηρεσιών, και αφετέρου κανονιστικές ή διοικητικές διατάξεις που απαγορεύουν την κατασκευή, εισαγωγή, εμπορία ή χρήση ενός προϊόντος και την παροχή ή χρήση μιας υπηρεσίας ή την εγκατάσταση για την παροχή των υπηρεσιών αυτών.
Ο τεχνικός κανόνας είναι υποχρεωτικός «de jure» όταν η συμμόρφωση καθίσταται υποχρεωτική από ένα μέτρο που προέρχεται απευθείας από τις αντίστοιχες δημόσιες αρχές ή αποδίδεται στις τελευταίες. Η συμμόρφωση με τις τεχνικές προδιαγραφές ή λοιπές απαιτήσεις ή κανόνες για τις υπηρεσίες που περιέχει είναι υποχρεωτική για την εμπορία ή χρήση των σχετικών προϊόντων ή υπηρεσιών.
Ο τεχνικός κανόνας είναι υποχρεωτικός «de facto» όταν οι τεχνικές προδιαγραφές, λοιπές απαιτήσεις ή κανόνες για τις υπηρεσίες δεν θεσπίζονται με επίσημη και δεσμευτική πράξη του οικείου κράτους μέλους, αλλά όταν το κράτος ενθαρρύνει την τήρησή τους. Η οδηγία προβλέπει έναν ενδεικτικό κατάλογο παραδειγμάτων «de facto» τεχνικών κανόνων στους οποίους περιλαμβάνονται εκούσιες συμφωνίες και «φορολογικά ή οικονομικά μέτρα».
Οι τεχνικές προδιαγραφές ή άλλες απαιτήσεις ή οι κανόνες περί υπηρεσιών, που συνδέονται με φορολογικά ή οικονομικά μέτρα και επηρεάζουν την κατανάλωση προϊόντων ή υπηρεσιών ενθαρρύνοντας την τήρηση των τεχνικών αυτών προδιαγραφών ή άλλων απαιτήσεων ή κανόνων σχετικά με τις υπηρεσίες.
Πρέπει να πληρούνται τρεις σωρευτικές συνθήκες: το σχέδιο του μέτρου πρέπει να περιέχει τεχνικές προδιαγραφές ή λοιπές απαιτήσεις ή κανόνες περί υπηρεσιών· οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές ή άλλες απαιτήσεις ή οι κανόνες περί υπηρεσιών πρέπει να συνδέονται με φορολογικά ή οικονομικά μέτρα και τα φορολογικά ή οικονομικά μέτρα πρέπει να επηρεάζουν την κατανάλωση προϊόντων ή υπηρεσιών ενθαρρύνοντας την τήρηση των τεχνικών αυτών προδιαγραφών ή άλλων απαιτήσεων ή κανόνων σχετικά με τις υπηρεσίες.
Ο τεχνικός κανόνας γνωστοποιείται στην Επιτροπή κατά τα στάδια του σχεδίου, δηλαδή πριν την έγκριση.
Το σχέδιο τεχνικού κανόνα πρέπει να βρίσκεται σε προπαρασκευαστικό στάδιο κατά το οποίο μπορεί να υποστεί ουσιαστικές τροποποιήσεις (άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο ζ) της οδηγίας (ΕΕ) 2015/1535 ).
Ως περίοδος status quo νοείται μια περίοδος κατά την οποία δεν είναι δυνατή η έγκριση του κοινοποιημένου σχεδίου τεχνικού κανόνα από το οικείο κράτος μέλος. Η γνωστοποίηση ενός σχεδίου τεχνικού κανόνα έχει ως αποτέλεσμα την έναρξη της τρίμηνης περιόδου status quo η οποία μπορεί να παραταθεί αναλόγως με τον τύπο αντίδρασης που εκδίδεται από την Επιτροπή ή άλλα κράτη μέλη.
Κατά την τρίμηνη περίοδο status quo, η Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη εξετάζουν το κοινοποιημένο σχέδιο τεχνικού κανόνα προκειμένου να εξακριβωθεί η συμβατότητά του με τη νομοθεσία της ΕΕ και τις αρχές της ελεύθερης κυκλοφορίας εμπορευμάτων και υπηρεσιών. Η παράταση της περιόδου status quo επιτρέπει τη διεξαγωγή διαλόγου με το κράτος μέλος που πραγματοποιεί την κοινοποίηση ή καθιστά αδύνατη την έγκριση του νομοθετικού σχεδίου στην περίπτωση που κρίνονται αναγκαίες οι εργασίες εναρμόνισης σε επίπεδο ΕΕ.
Η τρίμηνη περίοδος status quo μετά τη γνωστοποίηση δεν εφαρμόζεται σε σχέδια «φορολογικών και οικονομικών μέτρων», αποδεκτή διαδικασία επείγοντος και νομοθετικές διατάξεις των κρατών μελών που προβλέπουν απαγόρευση της παραγωγής, εφόσον δεν θέτουν εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών.
Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 τρίτο εδάφιο της οδηγίας (ΕΕ) 2015/1535, τα κράτη μέλη προβαίνουν σε νέα γνωστοποίηση εφόσον επιφέρουν σημαντικές τροποποιήσεις στο σχέδιο αυτό με αποτέλεσμα να τροποποιείται το πεδίο εφαρμογής του, να συντομεύεται το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής, να προστίθενται προδιαγραφές ή απαιτήσεις ή να καθίστανται πιο αυστηρές οι εν λόγω προδιαγραφές ή απαιτήσεις.
Η Επιτροπή και άλλα κράτη μέλη μπορούν να εκδίδουν παρατηρήσεις ή εμπεριστατωμένες γνώμες. Η Επιτροπή έχει επίσης τη δυνατότητα αποκλεισμού ενός σχεδίου τεχνικού κανόνα.
Οι παρατηρήσεις αποστέλλονται όταν το κοινοποιημένο σχέδιο κειμένου, παρότι συμφωνεί με τη νομοθεσία της ΕΕ, εγείρει ζητήματα ερμηνείας ή η εφαρμογή του προϋποθέτει λεπτομερέστερες ρυθμίσεις. Μπορούν επίσης να παρέχουν συνολική αξιολόγηση του μέτρου, λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές αρχές της νομοθεσίας και των πολιτικών της ΕΕ ή να ενημερώνουν τα κράτη μέλη για τις μελλοντικές υποχρεώσεις τους σε σχέση με τις πράξεις της ΕΕ που πρόκειται να εγκριθούν ή να εφαρμοστούν.
Η διατύπωση παρατηρήσεων δεν έχει ως αποτέλεσμα την παράταση της περιόδου status quo. Συνεπώς, το οικείο κράτος μέλος μπορεί να εγκρίνει το κοινοποιούμενο μέτρο μετά το τέλος της τρίμηνης περιόδου status quo. Το κράτος μέλος που πραγματοποιεί την κοινοποίηση δεν έχει την υποχρέωση να απαντήσει στις ληφθείσες παρατηρήσεις. Εντούτοις, το εν λόγω κράτος μέλος θα λάβει υπόψη τις παρατηρήσεις στο μέτρο του δυνατού, αργότερα, κατά την τελική διατύπωση του τεχνικού κανόνα.
Η εμπεριστατωμένη γνώμη αποστέλλεται όταν θεωρείται ότι το σχέδιο τεχνικού κανόνα παρουσιάζει πτυχές που μπορούν ενδεχομένως να δημιουργήσουν εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών ή στην ελεύθερη εγκατάσταση των φορέων παροχής υπηρεσιών στα πλαίσια της εσωτερικής αγοράς. Η εμπεριστατωμένη γνώμη αποσκοπεί στην τροποποίηση του προτεινόμενου μέτρου προκειμένου να εξαλείψει εξαρχής τυχόν εμπόδια που μπορεί να προκύψουν σε σχέση με αυτές τις ελευθερίες.
Η διατύπωση εμπεριστατωμένης γνώμης έχει ως αποτέλεσμα την παράταση της περιόδου status quo σε έξι μήνες για προϊόντα και τέσσερις μήνες για υπηρεσίες της κοινωνίας των πληροφοριών και εκούσιες συμφωνίες. Το οικείο κράτος μέλος πρέπει να λαμβάνει υπόψη την εμπεριστατωμένη γνώμη και να απαντά εξηγώντας τις ενέργειες που προτίθεται να αναλάβει για τη συμμόρφωση με αυτό (ανάκληση του σχεδίου κειμένου, αιτιολόγηση της διατήρησής του ή τροποποίηση ορισμένων διατάξεων προκειμένου να καταστούν συμβατές με τη νομοθεσία της ΕΕ).
Η οδηγία δεν προσδιορίζει την προθεσμία εντός της οποίας οφείλει να απαντήσει ένα κράτος μέλος που θίγεται από μια εμπεριστατωμένη γνώμη. Ωστόσο, προς όφελος της αποτελεσματικότητας είναι επιθυμητή η κατά το συντομότερο δυνατό απάντηση, κατά προτίμηση κατά την περίοδο status quo έξι ή τεσσάρων μηνών.
Ο διάλογος μπορεί να συνεχίζεται εφόσον δεν έχει εγκριθεί το κοινοποιημένο σχέδιο τεχνικού κανόνα.
Η Επιτροπή έχει τη δυνατότητα αποκλεισμού ενός σχεδίου τεχνικού κανόνα εάν ανακοινώσει την πρόθεση πρότασης μιας πράξης της ΕΕ (οδηγίας, κανονισμού ή απόφασης) ή εάν διαπιστώσει ότι το σχέδιο της νομοθετικής διάταξης αφορά ένα θέμα το οποίο καλύπτεται από μια πρόταση πράξης της ΕΕ που υποβλήθηκε στο Συμβούλιο. Στην περίπτωση σχεδίου τεχνικού κανόνα που περιέχει κανόνες σχετικά με τις υπηρεσίες, η Επιτροπή μπορεί να αποκλείσει αυτό το σχέδιο πράξης μόνο εφόσον ανακοινώσει τη διαπίστωση ότι το σχέδιο της νομοθετικής διάταξης αφορά ένα θέμα το οποίο καλύπτεται από μια πρόταση πράξης της ΕΕ που υποβλήθηκε στο Συμβούλιο.
Ο αποκλεισμός ενός κοινοποιημένου σχεδίου τεχνικού κανόνα συνίσταται στην παράταση της περιόδου status quo σε 12 μήνες από την ημερομηνία της κοινοποίησης. Η περίοδος status quo μπορεί να παραταθεί περαιτέρω σε 18 μήνες εάν το Συμβούλιο εγκρίνει κοινή θέση κατά την περίοδο status quo 12 μηνών.
Ναι, οι αντιδράσεις της Επιτροπής στα εθνικά σχέδια νομοθετικών πράξεων που κοινοποιήθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2022 είναι καταρχήν διαθέσιμες στο κοινό*. Συγκεκριμένα, οι εμπεριστατωμένες γνώμες, οι παρατηρήσεις και οι αποφάσεις παρεμπόδισης που εκδίδονται από την Επιτροπή δημοσιεύονται 10 ημέρες μετά τη λήξη της αρχικής περιόδου status quo 3 μηνών. Οι αντιδράσεις της Επιτροπής που έχουν εκδοθεί σχετικά με εθνικά σχέδια νομοθετικών πράξεων που κοινοποιήθηκαν πριν από την 1η Ιανουαρίου 2022 εξακολουθούν να υπόκεινται σε ατομικές αιτήσεις πρόσβασης σε έγγραφα σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001.
Όσον αφορά τις εμπεριστατωμένες γνώμες και παρατηρήσεις που εξέδωσαν τα κράτη μέλη από τις 9 Ιανουαρίου 2023, είναι διαθέσιμες στο δημόσιο τμήμα του TRIS σε περίπτωση που το κράτος μέλος έχει συμφωνήσει να τις γνωστοποιήσει επιλέγοντας το ειδικό τετραγωνίδιο στο κλειστό τμήμα του TRIS. Για τις αντιδράσεις που έχουν εκδοθεί από τα κράτη μέλη πριν από την προαναφερόμενη ημερομηνία και εάν το τετραγωνίδιο παραμένει κενό, οι αντιδράσεις αυτές παραμένουν μη κοινοποιημένες και υπόκεινται σε ατομικές αιτήσεις πρόσβασης σε έγγραφα σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001.
* ορισμένες εξαιρέσεις από τους κανόνες αυτούς μπορούν να εφαρμοστούν βάσει του άρθρου 4 του κανονισμού ΕΚ) αριθ. 1049/2001 για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής.
Τα κράτη μέλη μπορούν να επικαλεστούν τη διαδικασία του επείγοντος που προβλέπεται στο άρθρο 6 παράγραφος 7 της οδηγίας, εάν, προκειμένου να ανταποκριθούν σε μια επείγουσα και απρόβλεπτη κατάσταση, όπως μια φυσική καταστροφή, επιδημία κ.λπ., οφείλουν να εγκρίνουν αμέσως τεχνικούς κανόνες, χωρίς να έχουν χρόνο να προβούν σε προηγούμενες διαβουλεύσεις με την Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη. Εάν η διαδικασία του επείγοντος γίνει αποδεκτή από την Επιτροπή, η περίοδος τριών μηνών του status quo δεν ισχύει και είναι δυνατή η άμεση έγκριση του μέτρου.
Όχι, οι εξαιρετικές αυτές καταστάσεις δεν απαλλάσσουν το κράτος μέλος από την υποχρέωση κοινοποίησης. Το κράτος μέλος οφείλει να γνωστοποιεί το σχέδιο μέτρου και να αιτιολογεί με σαφήνεια το αίτημα του επείγοντος. Η Επιτροπή πρέπει να αξιολογεί την αιτιολόγηση που παρέχεται από το κράτος μέλος και να εκφράζει τις απόψεις της το συντομότερο δυνατό.
Εάν η Επιτροπή κρίνει ότι δεν πληρούνται τα κριτήρια για την αίτηση της διαδικασίας του επείγοντος, αρνείται το επείγον και ξεκινά την περίοδο status quo τριών μηνών.
Οι εξαιρέσεις από την υποχρέωση κοινοποίησης αναφέρονται στο άρθρο 7 της οδηγίας (ΕΕ) 2015/1535. Οι συνηθέστερες περιπτώσεις εξαίρεσης είναι οι εξής: όταν ένα κράτος μέλος συμμορφώνεται με δεσμευτικές πράξεις της ΕΕ, ικανοποιεί τις υποχρεώσεις που προβλέπονται σε διεθνείς συμφωνίες, εφαρμόζει μια απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ή τροποποιεί έναν τεχνικό κανόνα κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής. Ωστόσο, σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου «Unilever» (υπόθεση C-443/98), τα κράτη μέλη πρέπει να κοινοποιούν τα σχέδια τεχνικών κανόνων που εφαρμόζουν νομοθετικές διατάξεις της ΕΕ, όταν η τελευταία αφήνει στα κράτη μέλη ένα περιθώριο κινήσεων αρκετά σημαντικό.
Σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου «CIA-Security» (υπόθεση C-194/94), ο εθνικός τεχνικός κανόνας που δεν κοινοποιήθηκε σύμφωνα με την οδηγία 98/34/ΕΚ όπως προβλέπεται, μπορεί να δηλωθεί από τα εθνικά δικαστήρια ως μη αντιτάξιμος σε ιδιώτες.
Σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου «Unilever» (υπόθεση C-443/98), ο τεχνικός κανόνας που εγκρίθηκε κατά παράβαση της υποχρέωσης αναβολής μπορεί να δηλωθεί από εθνικά δικαστήρια ως μη αντιτάξιμος σε ιδιώτες.
Η διαδικασία κοινοποίησης λήγει με την έγκριση του τεχνικού κανόνα και τη γνωστοποίησή του στην Επιτροπή.
Καταρχήν, τα κοινοποιημένα σχέδια μεταφράζονται σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ. Έπειτα, είναι διαθέσιμα σε εσάς στον δικτυακό τόπο Europa, μέσω της βάσης δεδομένων TRIS (Technical Regulations Information System).
Η πρόσβαση στο σύστημα TRIS είναι δωρεάν, δεν προϋποθέτει άλλες τυπικές διαδικασίες και η βάση ενημερώνεται σε καθημερινή βάση. Σας δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης νομοθετικών πρωτοβουλιών των κρατών μελών που ενδέχεται να σας ενδιαφέρουν ή ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο στη δραστηριότητά σας. Προκειμένου να καταστεί ευκολότερη η αναζήτηση, τα κοινοποιημένα σχέδια ταξινομούνται ανά κατηγορίες και υποκατηγορίες, ανάλογα με τον στόχο τους και τον αντίστοιχο τομέα δραστηριότητας.
Στην περίπτωση αυτή μη διστάσετε να διατυπώσετε τη γνώμη σας ή να γνωστοποιήσετε τα παράπονά σας στην Επιτροπή ή στις αρμόδιες υπηρεσίες στο κράτος μέλος σας. Η αντίδρασή σας μπορεί να είναι καθοριστική. Η διαδικασία 2015/1535 είναι διαφανής και δίνει τη δυνατότητα στην Επιτροπή και σε όλα τα κράτη μέλη να αντιδράσουν, επί ίσοις όροις, στα κοινοποιημένα σχέδια. Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι τα κείμενα αυτά συμμορφώνονται τελικά με τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς.
Μπορείτε να υποβάλετε τη θέση σας σχετικά με συγκεκριμένο κοινοποιημένο σχέδιο τεχνικού κανόνα στη σελίδα Στοιχεία γνωστοποίησης κάνοντας κλικ στην καρτέλα «Contribution» (Συνεισφορά) και στη συνέχεια «Υποβολή της συνεισφοράς σας». Μπορείτε να υποβάλετε τη θέση σας σε οποιαδήποτε επίσημη γλώσσα της ΕΕ στο πεδίο ελεύθερου κειμένου και/ή αναφορτώνοντας ένα αρχείο.
Σας ενθαρρύνουμε να υποβάλετε τη γνώμη σας τουλάχιστον έναν μήνα πριν από τη λήξη της περιόδου του Status Quo για να διασφαλιστεί η δέουσα εξέταση των απόψεών σας λαμβάνοντας υπόψη τον απαιτούμενο χρόνο για ανάλυση και εσωτερική επεξεργασία. Σε κάθε περίπτωση, η συνεισφορά σας θα γίνει αποδεκτή έως την ημερομηνία λήξης της περιόδου του Status Quo. Η συνεισφορά σας θα δημοσιευθεί στο TRIS, εκτός αν υποδείξετε πως επιθυμείτε να τη διατηρήσετε εμπιστευτική.
Δεν υπάρχει επίσημη προθεσμία, οι συνεισφορές σας θα γίνουν αποδεκτές έως τις 23:59:59 CET της ημερομηνίας λήξης της περιόδου του Status Quo. Ωστόσο, τα ενδιαφερόμενα μέρη καλούνται να υποβάλουν τους προβληματισμούς τους τουλάχιστον ένα μήνα πριν από τη λήξη της τρίμηνης περιόδου Status Quo.
Η δημοσίευση των αντιδράσεων της Επιτροπής που εκδόθηκαν στο πλαίσιο του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας (ΕΕ) 2015/1535 εφαρμόστηκε όσον αφορά τις κοινοποιήσεις που ελήφθησαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2022. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η αντίδραση της Επιτροπής ενδέχεται να μην δημοσιευθεί στον δικτυακό τόπο του TRIS, ωστόσο, μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αιτήματος πρόσβασης σε έγγραφα. Η δυνατότητα αυτή ισχύει και για τις αντιδράσεις της Επιτροπής στις κοινοποιήσεις που ελήφθησαν πριν από την 1η Ιανουαρίου 2022.