Teachtaireacht 001
Teachtaireacht ón gCoimisiún — TRIS/(2023) 3148
Treoir (AE) 2015/1535
Fógra a thabhairt 2023/0636/SI
Dréacht-téacs a fhógairt ó Bhallstát
Notification – Notification – Notifzierung – Нотификация – Oznámení – Notifikation – Γνωστοποίηση – Notificación – Teavitamine – Ilmoitus – Obavijest – Bejelentés – Notifica – Pranešimas – Paziņojums – Notifika – Kennisgeving – Zawiadomienie – Notificação – Notificare – Oznámenie – Obvestilo – Anmälan – Fógra a thabhairt
Does not open the delays - N'ouvre pas de délai - Kein Fristbeginn - Не се предвижда период на прекъсване - Nezahajuje prodlení - Fristerne indledes ikke - Καμμία έναρξη προθεσμίας - No abre el plazo - Viivituste perioodi ei avata - Määräaika ei ala tästä - Ne otvara razdoblje kašnjenja - Nem nyitja meg a késéseket - Non fa decorrere la mora - Atidėjimai nepradedami - Atlikšanas laikposms nesākas - Ma jiftaħx il-perijodi ta’ dewmien - Geen termijnbegin - Nie otwiera opóźnień - Não inicia o prazo - Nu deschide perioadele de stagnare - Nezačína oneskorenia - Ne uvaja zamud - Inleder ingen frist - Ní osclaíonn sé na moilleanna
MSG: 20233148.GA
1. MSG 001 IND 2023 0636 SI GA 10-11-2023 SI NOTIF
2. Slovenia
3A. Slovenski inštitut za standardizacijo, Kontaktna točka, Ulica gledališča BTC 2, SI - 1000 Ljubljana, e-mail:contact@sist.si, tel. 386, 1 478 3065
3B. Ministrstvo za zdravje, Direktorat za javno zdravje, Štefanova ulica 5, SI - 1000 Ljubljana, tel. 386 1 478 6854
4. 2023/0636/SI - X60M - Tobac
5. Dréachtghníomh lena leasaítear an Gníomh um Shrian ar Úsáid Tobac agus Táirgí Gaolmhara
6. Tobac agus táirgí gaolmhara
7.
8. Forlíontar leis an Dréachtghníomh in Airteagal 3 den Ghníomh maidir le Srian ar Úsáid Tobac agus Táirgí Gaolmhara (dá ngairtear ‘ZOUTPI’ anseo feasta) na sainmhínithe ar thoitíní leictreonacha agus ar choimeádáin athlíonta, ionas go dtagraíonn siad freisin do tháirgí nach bhfuil nicitín iontu. Tá feidhm ag ceanglais uile na Treorach agus ZOUTPI (Airteagal 26) freisin maidir le toitíní leictreonacha atá saor ó nicitín agus maidir le coimeádáin athlíonta atá saor ó nicitín.
Le hAirteagal 3 den ZOUTPI forlíontar freisin an sainmhíniú ar tháirge luibhe lena chaitheamh, ionas go n-áirítear an próiseas téimh leis freisin, sa bhreis ar an bpróiseas dócháin.
Foráiltear le hAirteagal 26(3) den ZOUTPI nach bhféadfaidh aon bhlastáin seachas blas nó boladh tobac nó menthol a bheith sa leacht ná in aon líontán eile, bíodh nicitín ann nó ná bíodh, a úsáidtear i dtoitíní leictreonacha nó i gcoimeádáin in-athlíonta. Cinnfidh an t-aire atá freagrach as an tsláinte blastáin nó substaintí a cheadófar i dtoitíní leictreonacha agus i gcoimeádáin athlíonta trí bhíthin rialacha a bheidh le glacadh laistigh de thrí mhí ó theacht i bhfeidhm an ghnímh.
9. Le Treoir 2014/40/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle 3 Aibreán 2014 maidir le comhfhogasú dhlíthe, rialacháin agus fhorálacha riaracháin na mBallstát a bhaineann le monarú, cur i láthair agus díol tobac agus táirgí gaolmhara agus lena n-aisghairtear Treoir 2001/37/CE (dá ngairtear ‘Treoir’ anseo feasta), tá an fhreagracht ar na Ballstáit rialacha a ghlacadh maidir le blastáin i dtoitíní leictreonacha. Dá bhrí sin, tugtar isteach leis an dréachtghníomh srian ar bhlastáin i dtoitíní leictreonacha agus ina leachtanna, nó i gcoimeádáin in-athlíonta. De réir shampla na Danmhairge agus na hEastóine, beidh toirmeasc ar gach blastán, seachas blas nó boladh tobac nó menthol. Trí bhlastáin i dtoitíní leictreonacha a theorannú, is mian linn a n-achomharc a laghdú agus gach duine, go háirithe leanaí agus déagóirí, a chosaint ar rochtain a fháil ar thoitíní leictreonacha, agus ar an gcaoi sin a sláinte a chosaint freisin, rud a d’fhéadfadh a bheith i mbaol trí shubstaintí díobhálacha a ionanálú in aerasól de thoitíní leictreonacha. Tá blastáin ar cheann de na príomhthosca i roghnú táirgí agus tosaíonn an chuid is mó de dhéagóirí ag úsáid táirge ina bhfuil blastáin. Laghdaíonn siad seo freisin an dearcadh ar dhochrachas agus méadaíonn siad an toilteanas chun iarracht a dhéanamh ar an táirge, ag déanamh an aerasóil níos taitneamhaí a ionanálú nó an táirge a úsáid níos taitneamhaí, rud a fhágann go bhfuil sé níos éasca tosú agus leanúint ar aghaidh ag baint úsáide as. Léiríonn níos mó agus níos mó taighde go méadaíonn úsáid toitín leictreonach go mór an dóchúlacht (suas le ceithre huaire) go dtosóidh siad ar thoitíní rialta a chaitheamh i measc déagóirí nach ndéanann tobac ar shlí eile. Fágann blastáin nach meastar go bhfuil toitíní leictreonacha chomh díobhálach céanna le toitíní traidisiúnta nó fiú go bhfuil siad neamhdhíobhálach, rud a bhaineann freisin le braistint daoine fásta. Is féidir le blastáin éifeachtaí díobhálacha tromchúiseacha ar shláinte a bheith acu, go háirithe ar shláinte riospráide.
Léiríonn na sonraí go bhfuil céatadán na n-úsáideoirí toitíní leictreonacha sa tSlóivéin i measc déagóirí suntasach agus i bhfad níos airde ná i measc daoine fásta. Leis an bhfaireachán tréimhsiúil ar shonraí le haghaidh na Slóivéine ón suirbhé Idirnáisiúnta ar Iompar Sláinte i Leanaí atá ag Aois Scoile (HBSC), atá bunaithe ar shampla ionadaíoch náisiúnta de dhaltaí idir 11, 13 agus 15, fuarthas amach gur tháinig méadú ar úsáid toitíní leictreonacha i measc na ndaoine sin atá 15 bliana d’aois a d’fhreagair go n-úsáideann siad toitíní leictreonacha ó 1 % in 2014 go 17 % in 2022. I measc daoine fásta (18-74 bliana d’aois), léirigh suirbhé PANDA 2022 gur bhain 7 % de dhaoine fásta úsáid as toitíní leictreonacha tráth an tsuirbhé, rud atá i bhfad níos lú ná i measc daoine 15 bliana d’aois. Léiríonn réamhshonraí HBSC le haghaidh 2022 gur bhain 3.6 % de dhaoine 11 bhliain d’aois úsáid as toitíní leictreonacha ag am éigin ina saol, agus gur bhain 2.2 % de dhaoine 11 bhliain d’aois úsáid as toitíní leictreonacha tráth an tsuirbhé.
Tá baint ag úsáid toitíní leictreonacha le riosca méadaithe galar cardashoithíoch, galar riospráide agus ailse freisin. Chomh maith le greannú béil agus scornach, casacht, sos, tinneas cinn agus andúil nicitín, áirítear ar éifeachtaí gearrthéarmacha sláinte taomanna titimis agus damáiste scamhóg. In 2019, d’fhulaing na mílte duine i Stáit Aontaithe Mheiriceá, daoine óga den chuid is mó, gortuithe géara scamhóg a bhain le húsáid toitíní leictreonacha, agus bhí go leor básanna agus iarmhairtí tromchúiseacha don tsláinte riospráide ann.
Chomh maith le srian a chur ar bhlastáin, táimid ag leathnú an tsainmhínithe ar thoitíní leictreonacha agus ar choimeádáin leachtacha in-athlíonta chun táirgí nach bhfuil nicitín iontu a chur san áireamh anois. Tá an sainmhíniú leasaithe riachtanach chun caitheamh go cothrom leis na toitíní agus na leachtanna leictreonacha nó leis na coimeádáin athlíonta le nicitín nó gan nicitín (mar shampla, maidir leis an bhfógra oifigiúil nach mór a chur isteach sé mhí sula mbeartaítear iad a chur ar an margadh, a dtoirt, an toirmeasc ar vitimíní a chur leis, a áirithiú nach féidir le leanaí na táirgí sin a úsáid agus forálacha eile a fhorordaítear leis an Treoir do thoitíní leictreonacha agus do choimeádáin athlíonta nicitín). Tá an t-athrú thuasluaite riachtanach mar gheall ar úsáid mhéadaithe toitíní leictreonacha i measc leanaí agus déagóirí agus mar gheall ar úsáid mhéadaitheach leachtanna nó líontóirí nach bhfuil nicitín iontu, ach a bhfuil blastáin éagsúla iontu, a mheasctar níos déanaí leis an líontán nicitín nó leis an leacht.
Chomh maith leis an bpróiseas dócháin, cuirtear próiseas téimh leis an sainmhíniú ar tháirgí luibhe lena gcaitheamh, ós rud é go bhfuil níos mó agus níos mó táirgí luibhe nua le feiceáil ar an margadh nach n-áirítear próiseas dócháin leo, ach atá téite amháin agus, dá bhrí sin, nach dtagann faoin sainmhíniú a tugadh isteach leis an Treoir maidir le táirgí luibhe lena gcaitheamh agus, dá bhrí sin, níl siad faoi réir na srianta ón Treoir ná ón ZOUTPI (UL RS, Uimh. 9/17 agus Uimh. 29/17). Mura n-áirímid an próiseas téimh sa sainmhíniú, beidh níos mó agus níos mó táirgí luibhe ar an margadh a théitear agus nach bhfuil tobac iontu murach sin, ach atá tuilte le nicitín nó ina bhfuil cannabas iontu agus ní bheidh siad faoi réir e.g. toirmeasc ar dhíolacháin le mionaoisigh agus gach toirmeasc eile a bhfuil feidhm acu cheana féin maidir le táirgí tobac agus táirgí luibhe lena mbaineann próiseas dócháin. Leis an mbeart seo, ba mhaith linn leanaí agus déagóirí go háirithe a chosaint ó tháirgí nua a úsáid agus ó bheith gafa leis an nicitín a chuirtear leis na táirgí seo.
Leis na bearta thuasluaite, glacfaimid céim thábhachtach i dtreo fís fhadtéarmach na Straitéise maidir leis an tSlóivéin atá Saor ó Thobac a bhaint amach, eadhon go mbeidh an tSlóivéin ina sochaí saor ó thobac in 2040. Ciallaíonn sé seo nach mbeidh an céatadán den daonra atá 15 bliana d’aois nó níos sine a úsáidfidh tobac, táirgí gaolmhara agus táirgí nicitín eile nach bhfuil cláraithe mar theiripe athsholáthair nicitín níos mó ná 5 %. Is mian linn cur le sláinte daoine níos fearr agus le hinbhuanaitheacht an chórais cúraim sláinte amach anseo.
10. Tagairtí do bhuntéacsanna
11. Ní hea
12.
13. Ní hea
14. Ní hea
15. Ní hea
16.
Gnéithe BTT:
Tá tionchar suntasach ag an dréacht ar thrádáil idirnáisiúnta
Gnéithe SPS: Ní hea
**********
An Coimisiún Eorpach
Pointe teagmhála Treoir (AE) 2015/1535
ríomhphost: grow-dir2015-1535-central@ec.europa.eu